Koszty pracy w Polsce od kilku lat rosną w tempie znacznie wyższym niż średnia dla Unii Europejskiej. W 2024 r. przeciętny miesięczny koszt zatrudnienia osiągnął blisko 11 tys. zł, co oznacza wzrost o ponad 52% względem 2020 r. Najwyższe koszty odnotowano w województwie mazowieckim i w sektorze informatycznym. Polska należy do krajów z najszybszym wzrostem kosztów pracy, co wpływa na strategie płacowe i decyzje inwestycyjne firm.
Dlaczego koszty pracy w Polsce rosną? Aktualne dane i kontekst gospodarczy
Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego przeciętny miesięczny koszt pracy w 2024 r. wyniósł około 11 tys. zł. Oznacza to wzrost o ponad 52% w porównaniu z 2020 r. Wzrost odczuwany jest w całej gospodarce, zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. Źródłem zmian są m.in. podwyżki płacy minimalnej, presja płacowa w warunkach niedoboru pracowników i rosnące obciążenia związane z pozapłacowymi kosztami zatrudnienia. Jak wskazują analitycy, tempo wzrostu kosztów pracy ma znaczenie dla konkurencyjności przedsiębiorstw, ich polityki kadrowej oraz decyzji inwestycyjnych.
Koszty pracy według województw – gdzie są najwyższe, a gdzie najniższe?
Zróżnicowanie regionalne pozostaje wyraźne. Najwyższe koszty pracy odnotowano w województwie mazowieckim, gdzie przekroczyły 12,5 tys. zł miesięcznie na jednego zatrudnionego. Najniższe koszty, około 9,3 tys. zł miesięcznie, wystąpiły w województwie podkarpackim. Różnice widoczne są także w kosztach jednej godziny pracy, które wyniosły od nieco ponad 89 zł w województwie mazowieckim do niespełna 68 zł w kujawsko-pomorskim. Jak podkreśla Małgorzata Górka z Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Badań Regionalnych, dane te potwierdzają silne zróżnicowanie rynku pracy w skali kraju.
Które sektory ponoszą najwyższe koszty pracy? Ujęcie według sekcji PKD
W zestawieniu kosztów pracy według sekcji PKD 2007 najwyższe wartości odnotowano w branży informacja i komunikacja, gdzie koszt pracy w przeliczeniu na jednego zatrudnionego przekroczył 16 tys. zł. Najniższe koszty, około 7,5 tys. zł, charakteryzowały sektor zakwaterowania i gastronomii. Dane te ilustrują różnice wynikające z poziomu specjalizacji, struktury zatrudnienia i zapotrzebowania na wysokokwalifikowaną kadrę.
Sektor publiczny a prywatny – jak różnią się koszty zatrudnienia?
Średnie koszty pracy w sektorze publicznym były o 9,5% wyższe niż w prywatnym. W części sekcji, zwłaszcza tych związanych z usługami informacyjnymi, sytuacja była odwrotna – firmy prywatne ponosiły wyższe koszty ze względu na konkurencję o specjalistów i konieczność oferowania atrakcyjniejszych warunków pracy. Widać to szczególnie w branży informatycznej, gdzie presja płacowa rośnie najszybciej.
Wielkość przedsiębiorstwa a koszty pracy – dane dla różnych grup firm
Duże podmioty zatrudniające powyżej 49 pracowników ponosiły koszty pracy o 28% wyższe niż firmy z grupy 10–49 pracowników. Różnice te wynikają z odmiennej struktury stanowisk, silniejszego nacisku na benefity pozapłacowe oraz obowiązków związanych z formalnymi procedurami kadrowymi.
Koszty BHP w strukturze zatrudnienia – które branże płacą najwięcej?
Wydatki na bezpieczeństwo i higienę pracy stanowiły średnio 0,5% kosztów pracy. W górnictwie i wydobywaniu sięgnęły 5,2%, co wiąże się z charakterem branży oraz koniecznością stosowania kosztownego sprzętu i specjalistycznych procedur. W pozostałych sektorach udział kosztów BHP pozostaje niewielki.
Czynniki wzrostu kosztów pracy – komentarz Małgorzaty Górki
Najnowsze wyniki badania „Koszty pracy” przedstawione przez Główny Urząd Statystyczny potwierdzają wyraźny wzrost obciążeń związanych z zatrudnieniem w Polsce. Dane te odzwierciedlają zarówno dynamiczne zmiany gospodarcze, jak i rosnące wyzwania w zarządzaniu zasobami ludzkimi. Przeciętny miesięczny koszt pracy na jednego zatrudnionego wyniósł w 2024 r. 10 736 zł, co oznacza wzrost o ponad 50% w porównaniu z 2020 r. Najwyższe koszty pracy odnotowano w województwie mazowieckim – 12 616 zł, najniższe natomiast w województwie podkarpackim – niespełna 9300 zł.
Wysłuchaj całej wypowiedzi poniżej
Płaca minimalna jako motor wzrostu kosztów pracy – wpływ podwyżek na rynek
Podwyżki płacy minimalnej mają istotny wpływ na koszty pracy. Minimalne wynagrodzenie wzrośnie z 4242 zł brutto w 2024 r. do 4666 zł brutto w 2025 r., a następnie do 4806 zł brutto w 2026 r. Wraz z płacą minimalną rosną składki i inne zobowiązania pracodawców. Dla firm oznacza to wyższe całkowite koszty zatrudnienia, które obejmują nie tylko wynagrodzenie, ale także ubezpieczenia społeczne i fundusze celowe.
Konsekwencje dla przedsiębiorców – jak rosnące koszty wpływają na ich decyzje?
Rosnące koszty zatrudnienia stanowią obciążenie zwłaszcza dla przedsiębiorstw działających w branżach o dużej konkurencji cenowej oraz dla podmiotów o ograniczonej płynności finansowej. Wiele firm rozważa redukcję etatów, automatyzację procesów lub zmianę struktury zatrudnienia. Wzrost wydatków na wynagrodzenia skłania też przedsiębiorców do modyfikacji strategii płacowych oraz wprowadzania systemów wynagradzania opartych na wynikach.
Koszty pracy w Polsce na tle UE – w jakim tempie rosną?
Z danych Eurostatu wynika, że Polska znajduje się w czołówce państw Unii Europejskiej pod względem dynamiki wzrostu kosztów pracy. W 2024 r. uplasowała się na 6. miejscu z wynikiem 9,5% r/r, zbliżonym do Litwy. Najwyższe wzrosty odnotowano w Bułgarii i na Węgrzech. Najniższą dynamikę miały Malta oraz Francja, gdzie wzrost mieścił się w przedziale 1,6–1,9%.
Unijna dynamika kosztów zatrudnienia – dane za I kwartał 2025 r.
W strefie euro koszty zatrudnienia wzrosły w I kwartale 2025 r. o 3,4% r/r, a w całej UE o 4,1% r/r. Dane obejmują zarówno koszty płacowe, jak i pozapłacowe. W Polsce tempo wzrostu pozostaje znacznie wyższe i oscyluje w przedziale 11–12%. Wskazuje to na silną presję kosztową w gospodarce oraz szybkie tempo doganiania poziomu wynagrodzeń w Europie Zachodniej.
Sektory z najwyższą dynamiką kosztów pracy w Polsce – szczegółowe dane
W Polsce wzrost kosztów płacowych o 11,2% obejmował wszystkie główne sektory gospodarki. W przemyśle koszty pracy wzrosły o 8,8%, w budownictwie o 9,9%, a w usługach o 9,3%. Dane te wskazują na utrzymującą się presję płacową w szerokim zakresie działalności gospodarczej.