W październiku 2024 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto wzrosły we wszystkich wielkich grupach zawodów w porównaniu z 2022 r. Najwyższe płace otrzymywali przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy – średnio 15 213,78 zł brutto. Najniższe wynagrodzenia uzyskali pracownicy wykonujący prace proste – 5 725,36 zł brutto. Różnice w wynagrodzeniach między kobietami a mężczyznami utrzymują się we wszystkich grupach zawodowych.
Struktura wynagrodzeń według zawodów za październik 2024 r.
W październiku 2024 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto wzrosły we wszystkich wielkich grupach zawodów w porównaniu z 2022 r. Najniższy wzrost odnotowano wśród przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników (21,0%), a najwyższy w grupie pracowników wykonujących prace proste (33,4%). Dane pochodzą z badania „Struktura wynagrodzeń”, które obejmuje analizę zróżnicowania płac w układzie wielkich grup zawodów według klasyfikacji zawodów i specjalności (KZiS).
Jak kształtowały się przeciętne miesięczne wynagrodzenia w październiku 2024 r.?
Średnie wynagrodzenie brutto w grupie przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników wyniosło 15 213,78 zł, co oznacza, że było o 41,7% wyższe od wynagrodzenia specjalistów (10 734,04 zł). W porównaniu z najniżej zarabiającą grupą – pracownikami wykonującymi prace proste (5 725,36 zł) – różnica wyniosła 265,7%.
Do najlepiej opłacanych grup należeli także specjaliści (10 734,04 zł) oraz technicy i inny średni personel (8 701,93 zł). Najniższe przeciętne płace otrzymywali pracownicy usług i sprzedawcy (5 863,53 zł) oraz pracownicy wykonujący prace proste. W porównaniu z 2022 r. we wszystkich grupach zawodów odnotowano wzrost nominalny wynagrodzeń.
Jakie różnice występują w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn?
We wszystkich wielkich grupach zawodów wynagrodzenia mężczyzn były wyższe niż kobiet. Największe różnice wystąpiły w grupach robotników przemysłowych i rzemieślników oraz operatorów i monterów maszyn i urządzeń, gdzie wynagrodzenie mężczyzn było o 26,8% wyższe. Rozkład wynagrodzeń kobiet i mężczyzn według grup zawodów nie zmienił się istotnie w porównaniu z 2022 r.
W grupie przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników mężczyźni zarabiali średnio 16 743,67 zł, podczas gdy kobiety 13 483,36 zł. Wśród specjalistów różnica wyniosła około 2 300 zł na korzyść mężczyzn. W pozostałych grupach różnice były mniejsze, ale utrzymywały się w podobnym zakresie procentowym.
Przeciętne godzinowe wynagrodzenia brutto
Najwyższe przeciętne godzinowe wynagrodzenie w październiku 2024 r. osiągnęli mężczyźni zatrudnieni w grupie przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników. Ich płaca godzinowa była o 24,0% wyższa niż kobiet w tej samej grupie zawodowej. Największą różnicę między płacą godzinową mężczyzn i kobiet odnotowano wśród robotników przemysłowych i rzemieślników – 26,2%.
Jak kształtowały się mediany wynagrodzeń według grup zawodów?
Mediana wynagrodzeń brutto w październiku 2024 r. była najwyższa wśród przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników – 12 185,73 zł. Była ona o 28,7% wyższa od mediany wynagrodzeń specjalistów (9 466,17 zł) oraz o 6 904,70 zł wyższa od mediany płac pracowników usług i sprzedawców, którzy otrzymywali najniższe mediany wynagrodzeń.
W większości grup zawodowych mediana wynagrodzeń mężczyzn była wyższa niż kobiet. Największe różnice wystąpiły w grupach operatorów i monterów maszyn (23,7%) oraz robotników przemysłowych i rzemieślników (22,6%). W dwóch grupach – rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (6,5%) oraz pracownicy biurowi (0,2%) – kobiety osiągnęły mediany wyższe od mężczyzn.
Co to jest mediana wynagrodzeń?
Mediana wynagrodzeń to wartość środkowa w zbiorze wynagrodzeń – oznacza, że połowa pracowników zarabia mniej niż mediana, a druga połowa więcej. W przeciwieństwie do średniego wynagrodzenia, które może być zawyżane przez bardzo wysokie płace pojedynczych osób, mediana lepiej oddaje typowy poziom zarobków w danej grupie zawodowej.
Przykład: jeśli w firmie pięć osób zarabia odpowiednio 3 000 zł, 4 000 zł, 5 000 zł, 10 000 zł i 20 000 zł, to średnie wynagrodzenie wyniesie 8 400 zł, ale mediana to 5 000 zł – ponieważ jest to środkowa wartość po uporządkowaniu wszystkich płac od najniższej do najwyższej.
W analizach rynku pracy mediana pozwala więc dokładniej określić, ile realnie zarabia „przeciętny” pracownik, bez wpływu skrajnych wartości.
Jak duża jest różnica między medianą a przeciętnym wynagrodzeniem?
Największa rozpiętość między medianą wynagrodzeń a przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem wystąpiła w grupie przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników (19,9%). Oznacza to, że w tej grupie część pracowników otrzymuje znacznie wyższe płace niż mediana, co świadczy o dużym zróżnicowaniu wynagrodzeń. Najmniejszą różnicę między medianą a średnią płacą odnotowano wśród pracowników wykonujących prace proste (3,9%), gdzie struktura płac jest bardziej jednolita.
Źródło danych, tabel i wykresów GUS