Poradnik Bezpieczeństwa – inicjatywa dla obywateli

„Poradnik Bezpieczeństwa” to wspólny projekt Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. Dokument powstał we współpracy z ekspertami, samorządami, służbami oraz organizacjami pozarządowymi. Jego celem jest zwiększenie odporności społecznej i przygotowanie obywateli do reagowania w sytuacjach kryzysowych – od zagrożeń cyfrowych i dezinformacji, przez klęski żywiołowe, po scenariusze militarne i przerwy w dostawach energii.

✅ Pobierz plik PDF z poradnikiem

Podstawy przygotowania do kryzysu

Poradnik wskazuje, że bezpieczeństwo zaczyna się od jednostki i jej najbliższego otoczenia. Przygotowanie obejmuje nie tylko dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne, ale także konkretne działania, takie jak stworzenie domowej apteczki, przygotowanie dokumentacji medycznej czy opracowanie listy kontaktów alarmowych. Autorzy podkreślają, że odpowiedzialne przygotowanie wzmacnia poczucie kontroli i bezpieczeństwa w nieprzewidywalnych sytuacjach.

Sygnały alarmowe i procedury ewakuacji

Jednym z kluczowych elementów bezpieczeństwa jest znajomość sygnałów alarmowych. W Polsce alarm ogłaszany jest 3-minutowym, modulowanym dźwiękiem syreny, a jego odwołanie – sygnałem ciągłym o tej samej długości. Po usłyszeniu syreny należy niezwłocznie włączyć lokalne radio lub telewizję, aby uzyskać szczegółowe komunikaty.

W poradniku opisano także zasady ewakuacji oraz sposoby zachowania w tłumie. W sytuacjach wymagających szybkiego opuszczenia miejsca zagrożenia kluczowe jest postępowanie zgodnie z poleceniami służb i wcześniejsze ustalenie z rodziną punktu spotkania na wypadek rozdzielenia.

Schronienia i alternatywne miejsca ochrony

Dokument przypomina o znaczeniu znajomości lokalizacji schronów w miastach i gminach. Informacje o ich dostępności można uzyskać w urzędach miejskich oraz w Państwowej Straży Pożarnej. Nawet domowe rozwiązania, takie jak piwnica czy centralne pomieszczenie w budynku, mogą w wielu przypadkach zwiększyć bezpieczeństwo i ograniczyć ryzyko narażenia na skutki ataku czy skażenia.

Blackout i przerwy w dostawie prądu

Długotrwały brak energii elektrycznej to scenariusz, który może poważnie zakłócić funkcjonowanie codziennego życia. Autorzy poradnika wskazują na konieczność zgromadzenia zapasów wody, żywności o długim terminie przydatności, alternatywnych źródeł światła oraz urządzeń umożliwiających komunikację, takich jak radio na baterie czy powerbanki.

Reakcja na atak z powietrza

Instrukcje dotyczące zachowania w sytuacji ataku z powietrza obejmują natychmiastowe udanie się do schronienia lub – w przypadku jego braku – przebywanie w pomieszczeniu bez okien, najlepiej w piwnicy. W terenie otwartym podstawową zasadą jest położenie się na ziemi i osłonięcie głowy. Kluczowe jest zachowanie spokoju i działanie według wcześniej znanych procedur.

Cyberbezpieczeństwo i dezinformacja

Poradnik poświęca szczególną uwagę zagrożeniom cyfrowym. Podkreślono konieczność krytycznego podejścia do źródeł informacji i unikania klikania w podejrzane linki. Wiarygodne komunikaty powinny pochodzić wyłącznie z oficjalnych źródeł rządowych i sprawdzonych mediów. Cyberbezpieczeństwo traktowane jest jako integralny element bezpieczeństwa obywateli.

Pierwsza pomoc i higiena w kryzysie

Umiejętność udzielania pierwszej pomocy została wskazana jako jeden z kluczowych elementów przygotowania. Znajomość numeru alarmowego 112, procedur resuscytacji, tamowania krwotoków czy oceny stanu poszkodowanego może decydować o życiu.

Równie istotna jest dbałość o higienę w trudnych warunkach. Nawet podstawowe działania, takie jak regularne mycie rąk, ograniczają ryzyko rozprzestrzeniania się chorób.

Rodzinny plan kryzysowy

Publikacja zachęca do opracowania planu kryzysowego w skali gospodarstwa domowego. Powinien on obejmować wyznaczenie miejsca spotkania w przypadku rozdzielenia, ustalenie sposobu komunikacji przy braku zasięgu oraz przygotowanie zapasów umożliwiających przetrwanie minimum trzech dni. Tego rodzaju plan ma ułatwić zachowanie porządku działania w sytuacjach wymagających szybkiej reakcji.