Deklaracja Podlaska to dokument podpisany podczas Forum Spójności i Rozwoju Granicznego Unii Europejskiej w Białymstoku 28 października 2025 roku. Sygnatariusze wskazali w nim na potrzebę przyjęcia Paktu na rzecz Wschodnich Regionów Przygranicznych Unii Europejskiej. Dokument wzywa do nadania tym regionom specjalnego statusu rozwojowego oraz zapewnienia im dedykowanego wsparcia finansowego i legislacyjnego w polityce spójności na lata 2028–2034.
Deklaracja Podlaska – wspólne stanowisko regionów wschodnich Unii Europejskiej
Podczas Forum Spójności i Rozwoju Granicznego Unii Europejskiej w Białymstoku 28 października 2025 roku podpisano Deklarację Podlaską – dokument stanowiący wspólne stanowisko przedstawicieli regionów przygranicznych Unii Europejskiej. Sygnatariusze wskazali w niej na potrzebę stworzenia Paktu na rzecz Wschodnich Regionów Przygranicznych UE jako strategicznego instrumentu w ramach przyszłej polityki spójności i bezpieczeństwa Unii na lata 2028–2034.
Czym jest Deklaracja Podlaska i jakie ma znaczenie dla regionów przygranicznych?
Deklaracja Podlaska określa główne kierunki wsparcia rozwoju obszarów granicznych Unii Europejskiej. Wskazuje na konieczność wprowadzenia specjalnego statusu rozwojowego i bezpieczeństwa dla tych regionów oraz opracowania dedykowanych instrumentów finansowych i legislacyjnych. Wśród priorytetów wymieniono inwestycje w infrastrukturę transportową, bezpieczeństwo, ochronę zdrowia, energetykę, cyberodporność i rolnictwo – uznane za filary odporności i spójności całej Wspólnoty. Dokument zakłada także mechanizmy rekompensat gospodarczych oraz programy wspierające zatrzymanie i rozwój kapitału ludzkiego.
Forum Spójności i Rozwoju Granicznego UE – miejsce debaty o przyszłości
Forum Spójności i Rozwoju Granicznego UE zgromadziło około tysiąca uczestników z Polski i siedmiu krajów wschodnich regionów Unii Europejskiej. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele samorządów, administracji rządowej, przedsiębiorcy oraz eksperci zajmujący się tematyką bezpieczeństwa i rozwoju regionalnego. W programie znalazło się osiem debat poświęconych m.in. cyberbezpieczeństwu, budowie infrastruktury, finansowaniu inwestycji i nowym kierunkom polityki spójności.
Współpraca międzynarodowa i rola Podlaskiego w budowaniu spójności Unii
W forum uczestniczyły również zagraniczne delegacje, a jednym z głównych gości był Piotr Serafin, komisarz europejski ds. budżetu. Obecność przedstawicieli instytucji unijnych nadała wydarzeniu rangę międzynarodową. Marszałek województwa podlaskiego Łukasz Prokorym podkreślał, że celem regionu jest wzmocnienie pozycji Podlaskiego jako lidera wśród wschodnich regionów Unii w zakresie nowej polityki spójności po 2027 roku.
Deklaracja Podlaska – dokument otwarty dla mieszkańców
Deklaracja Podlaska była dostępna do podpisu dla wszystkich uczestników Forum, a także mieszkańców, którzy identyfikowali się z jej treścią. Po zakończeniu wydarzenia dokument ma trafić do Komisji Europejskiej oraz Parlamentu Europejskiego jako głos w dyskusji nad przyszłością polityki spójności i bezpieczeństwa Unii Europejskiej.
Znaczenie Deklaracji Podlaskiej dla przyszłej polityki spójności UE
Podpisanie Deklaracji Podlaskiej oznaczało rozpoczęcie procesu dążenia do trwałego uwzględnienia specyfiki regionów przygranicznych w unijnej polityce rozwoju. Wskazuje ona kierunki działań mających na celu zwiększenie inwestycji, bezpieczeństwa i odporności gospodarczej tych obszarów. Dokument ma stać się punktem odniesienia dla tworzenia Paktu na rzecz Wschodnich Regionów Przygranicznych UE, który w latach 2028–2034 ma być integralnym elementem strategii rozwoju i bezpieczeństwa całej Unii.