Bariery rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce
Rozwój sztucznej inteligencji w Polsce napotyka na liczne przeszkody, w tym brak centralnej instytucji koordynującej badania i wspierającej współpracę między ośrodkami naukowymi. Ograniczona współpraca z międzynarodowymi instytucjami dodatkowo utrudnia adaptację światowych osiągnięć w tej dziedzinie.
Problemy finansowe i infrastrukturalne
Niedostateczne finansowanie badań oraz brak zaawansowanej infrastruktury ograniczają skalę projektów badawczych i ich wdrożenie w praktyce. Ponadto niedobór wykwalifikowanych specjalistów oraz brak mechanizmów zatrzymujących naukowców w kraju prowadzi do odpływu talentów.
Ograniczony transfer technologii do gospodarki
W Polsce brakuje efektywnych mechanizmów transferu technologii z ośrodków badawczych do przemysłu, co hamuje innowacyjność w kluczowych sektorach, takich jak medycyna, energetyka czy infrastruktura krytyczna. Sytuację pogarsza brak jasnych regulacji prawnych i etycznych dotyczących AI oraz niewystarczająca świadomość społeczna na temat tej technologii.
Niedostateczne wsparcie dla zrównoważonego rozwoju AI
Brak badań nad energooszczędnymi modelami AI ogranicza ich praktyczne zastosowanie w kontekście rosnących wymagań środowiskowych. Ponadto niewystarczające wsparcie technologiczne dla sektora obronności osłabia potencjał wykorzystania AI w strategicznych obszarach bezpieczeństwa państwa.
Luka w kształceniu specjalistów AI
Mimo wysokiej pozycji Polski pod względem liczby publikacji naukowych z zakresu AI, system edukacyjny nie nadąża za potrzebami rynku. Zbyt mała liczba doktoratów z tej dziedziny oraz odpływ talentów za granicę ograniczają rozwój krajowego potencjału badawczego i technologicznego.
Kluczowe problemy hamujące rozwój AI w Polsce
- Brak kompleksowego podejścia do badań nad AI.
- Niedostateczne mechanizmy zapobiegające odpływowi talentów.
- Rozproszenie grup badawczych i brak ich integracji.
- Ograniczone finansowanie i brak nowoczesnej infrastruktury.
- Niska współpraca międzynarodowa w obszarze AI.
- Brak lidera instytucjonalnego w badaniach nad AI.
- Słabo rozwinięty transfer technologii do gospodarki.
- Niedostateczna liczba specjalistów z dziedziny AI.
- Brak regulacji prawnych i etycznych dotyczących AI.
- Niewystarczające wsparcie dla administracji publicznej w zakresie AI.
- Ograniczone badania nad zastosowaniem AI w sektorach strategicznych.
- Niewystarczające przygotowanie społeczeństwa do korzystania z AI.
Obecny stan badań nad AI w Polsce pokazuje duży potencjał tej technologii, jednak brak strategii i odpowiedniego wsparcia hamuje jej rozwój. Polska może utrzymać konkurencyjność na globalnym rynku AI jedynie poprzez zwiększone inwestycje, lepsze zarządzanie talentami i rozwój ekosystemu wspierającego badania oraz wdrożenia AI w gospodarce i sektorze publicznym.
Działalność Instytutu Badawczego IDEAS – zadania
Działalność Instytutu Badawczego IDEAS będzie obejmować prowadzenie badań naukowych oraz prac rozwojowych w obszarze nauk ścisłych, przyrodniczych i inżynieryjno-technicznych, ze szczególnym naciskiem na wykorzystanie nowoczesnych technologii, w tym sztucznej inteligencji, a także upowszechnianie wyników tych badań. Będzie również obejmować realizację badań naukowych oraz ich wdrażanie na potrzeby zwiększenia bezpieczeństwa i obrony, ze szczególnym uwzględnieniem roli nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji. Istotnym elementem działalności będzie adaptacja i wdrażanie wyników badań naukowych oraz prac rozwojowych wspierających rozwój społeczeństwa informacyjnego, z uwzględnieniem wpływu nowoczesnych technologii. Ponadto Instytut zajmie się zastosowaniem wyników badań naukowych i prac rozwojowych w usługach, w tym na rzecz administracji publicznej.
Finansowanie i organizacja Instytutu AI
Według projektu rozporządzenia Ministerstwo Cyfryzacji przeznaczy 20 mln zł na utworzenie Instytutu AI, jego organizację oraz rozpoczęcie działalności. Inicjatywa ta realizowana jest we współpracy z Ministerstwem Obrony Narodowej.
Cele i finansowanie
Wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski podkreślił, że instytut badawczy zostanie utworzony na solidnych podstawach i w ścisłej współpracy z ekosystemem AI. Poza środkami krajowymi przewidziane jest również finansowanie z grantów oraz funduszy unijnych.
Lokalizacja i struktura organizacyjna
Obecnie prowadzone są analizy dotyczące lokalizacji Instytutu. Szczegółowe informacje na temat budżetu, zarządu oraz zakresu działań zostaną zawarte w dokumentach powołujących jednostkę.
Współpraca z ekspertami
Prof. Piotr Sankowski aktywnie współpracuje z Ministerstwem Cyfryzacji, aby dostosować działalność Instytutu do potrzeb polskiej nauki i środowiska badawczego zajmującego się sztuczną inteligencją.
Dalsze kroki legislacyjne
Ministerstwo Cyfryzacji dąży do sprawnego przebiegu procesu legislacyjnego, aby Instytut mógł jak najszybciej rozpocząć działalność.
Opracowano na podstawie komunikatu Ministerstwa Cyfryzacji oraz Projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie utworzenia Instytutu Badawczego IDEAS.