Wigierski Park Narodowy otrzyma ponad 1 mln zł z FEPW
Program „Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej” stanowi kolejny etap wsparcia dla rozwoju regionów wschodniej części kraju. Finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, ma na celu stworzenie warunków sprzyjających konkurencyjności gospodarki oraz podniesienie jakości życia mieszkańców. Inicjatywa obejmuje sześć województw – warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie oraz mazowieckie (z wyłączeniem Warszawy i otaczających ją powiatów).
Remont Muzeum Wigier w Starym Folwarku
Remont Muzeum Wigier w Starym Folwarku to ambitny projekt, który łączy tradycję z nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi. Inwestorzy postawili na kompleksową rewitalizację przestrzeni wystawienniczej, aby zarówno zachować dziedzictwo przyrodnicze regionu, jak i wzbogacić ofertę muzealną o interaktywne, angażujące zwiedzających atrakcje. Dzięki precyzyjnie zaplanowanym modernizacjom, muzeum ma stać się miejscem, w którym historia spotyka się z nowoczesnością, tworząc unikalną przestrzeń edukacyjną i kulturalną.
Co się zmieni w Muzeum Wigier po remoncie?
W ramach remontu zostanie odnowiony szereg ekspozycji, w tym dioramy prezentujące lodowiec, sceny z życia prehistorycznych łowców reniferów, czy interaktywne modele ryb, bobrów i ptaków. Nowe materiały – takie jak bezpieczne szkło, trwałe nawierzchnie imitujące naturalne podłoża oraz systemy dźwiękowe i świetlne – podkreślą nowoczesny charakter przedsięwzięcia. Interaktywne elementy, w tym czujniki ruchu uruchamiające efekty specjalne, pozwolą zwiedzającym na bezpośrednie doświadczenie prezentowanych tematów, co dodatkowo zwiększa atrakcyjność całej wystawy.
Diorama LODOWIEC
Zakres prac w Muzeum Wigier w Starym Folwarku obejmuje kompleksową renowację dioramy „Lodowiec”, mającą na celu poprawę trwałości oraz efektów wizualnych ekspozycji. W ramach modernizacji planowana jest wymiana tzw. zadymki śnieżnej – dotychczasowe płyty z poliwęglanu zostaną zastąpione szkłem bezpiecznym o grubości 12 mm, wyposażonym w folię antywłamaniową. Wewnątrz komory szklanej umieszczone zostaną drobiny pierza imitujące opadający śnieg, które będą wprawiane w ruch przez wentylator uruchamiany czujnikiem ruchu.
Modernizacja obejmuje również przebudowę jaskini lodowej poprzez częściowe usunięcie konstrukcji w celu poprawy dostępu do monitora wyświetlającego prezentację. Istotnym elementem prac jest także odnowienie ścian makiety lodowca poprzez uzupełnienie ubytków i malowanie powierzchni o łącznej powierzchni ok. 100 m², przy zachowaniu dotychczasowego efektu wizualnego. Dodatkowo ściana, po której cieknie woda, zostanie odpowiednio zabezpieczona przed jej działaniem, a istniejący system tłoczenia wody zostanie wymieniony na nową pompę o określonych parametrach technicznych. Wszystkie prace mają na celu zachowanie wysokiej jakości ekspozycji oraz zwiększenie jej atrakcyjności dla zwiedzających.
Diorama ŁOWCY
Zakres prac obejmuje również stworzenie nowej dioramy „Łowcy”, która ma na celu realistyczne odwzorowanie życia koczowniczych plemion paleolitycznych. Prace obejmą zagospodarowanie przestrzeni o wymiarach około 3,5 x 2 m poprzez wykonanie trwałej nawierzchni imitującej piaszczyste podłoże. Centralnym elementem ekspozycji będzie makieta namiotu zbudowanego z naturalnych skór reniferów i gałęzi, o wysokości od 2,5 do 2,9 m oraz średnicy podstawy nieprzekraczającej 1,5 m. Konstrukcja zostanie pokryta co najmniej pięcioma skórami, zgodnie z historycznymi wzorcami.
Diorama zostanie wzbogacona o realistyczne ognisko otoczone kamieniami o średnicy około 65 cm, wyposażone w system diod emitujących światło przypominające tlący się płomień. Światło będzie aktywowane poprzez poruszenie jednego z polan w ognisku, co zwiększy interaktywność ekspozycji.
Kolejnym kluczowym elementem będzie pełnowymiarowy model kobiety – łowczyni reniferów, przedstawionej w pozycji siedzącej lub klęczącej przy ognisku, piekącej rybę na patyku. Postać zostanie wykonana z najwyższą dbałością o detale, tak aby jak najwierniej oddawała wygląd przedstawicieli paleolitycznych plemion koczowniczych.
Całość aranżacji dopełnią dwie fotografie wykonane w technologii 3D, które stanowić będą tło dioramy, tworząc z nią spójną i realistyczną kompozycję.
Diorama RYBY
W ramach remontu przeprowadzona zostanie kompleksowa renowacja dioramy „Ryby”, obejmującej obszar o wymiarach około 1,8 x 6,0 m. W ramach realizacji planowany jest demontaż istniejących eksponatów, w tym modeli ryb, muszli oraz łodzi, ich dokładne wyczyszczenie i ponowny montaż. Następnie wykonana zostanie nawierzchnia imitująca piaszczyste dno jeziora, trwale przymocowana do podłogi za pomocą żywicy, co zapewni jej trwałość i realistyczny wygląd.
Istotnym elementem modernizacji będzie wykonanie i instalacja nowych modeli zwierząt i roślin wodnych, obejmujących 14 gatunków i łącznie 20 sztuk eksponatów. Modele zostaną odwzorowane w rzeczywistych wymiarach i rozmieszczone na podłożu oraz ścianach dioramy. Wśród nich znajdą się m.in. gatunki ryb (sieja, karaś pospolity, śliz, piskorz), skorupiaków (rak błotny, rak szlachetny, rak pręgowaty) oraz roślin wodnych (rogatek sztywny, rdestnica lśniąca, osoka aloesowata). Dodatkowo ekspozycja zostanie wzbogacona o model gąbki słodkowodnej – nadecznika.
Diorama zostanie harmonijnie zintegrowana z tłem w postaci plansz drukowanych, które zapewnią spójność wizualną wystawy. Całość prac ma na celu stworzenie realistycznej, edukacyjnej przestrzeni ukazującej podwodny świat jeziora, jego różnorodność biologiczną oraz ekosystemy charakterystyczne dla regionu Wigier.
Diorama BÓBR
Modernizacja dioramy „Bóbr” obejmuje zagospodarowanie przestrzeni o wymiarach około 3,5 x 1,3 m, której celem jest realistyczne przedstawienie środowiska życia bobrów oraz ich charakterystycznych żeremi. Kluczowym elementem ekspozycji będzie makieta podziemnej nory bobrowej, osadzona na podwyższeniu ze ścianką wykonaną z grubej, przezroczystej pleksy o wysokości około 70 cm, umożliwiającą zwiedzającym obserwację przekroju nory. Na tej podstawie umieszczony zostanie model fragmentu żeremia zbudowanego z gałęzi, co w sposób realistyczny odwzoruje naturalne konstrukcje bobrowe.
Integralnym elementem ekspozycji będzie model bobra oraz otoczenie żeremia, w tym realistycznie wykonane ślady działalności tych zwierząt, takie jak ślady zgryzów na gałęziach i pniach drzew. Dodatkowo, diorama zostanie wzbogacona o trzy modele drzew liściastych – jedną olchę oraz dwie brzozy o wysokości około 2 m, a także o roślinność przybrzeżną, w tym model rosiczki okrągłolistnej oraz naturalne lub sztuczne eksponaty trzcin i innych roślin charakterystycznych dla terenów podmokłych.
Całość zostanie uzupełniona o wysokiej jakości fotografie w technologii 3D, które będą stanowić tło dioramy, tworząc spójną i realistyczną kompozycję przestrzenną, oddającą naturalne środowisko bobrów.
Diorama PTAKI
Diorama „Ptaki” obejmuje powierzchnię około 2,7 x 8,0 m i przedstawia naturalne środowisko ptaków zamieszkujących tereny nad Jeziorem Wigry. Stabilne podłoże, zabezpieczone żywicą, ma realistycznie oddawać brzeg jeziora. W przestrzeni dioramy znajdą się modele naturalnej roślinności przybrzeżnej, w tym siedem drzew o wysokości około 2,5 metra (olchy i wierzby) oraz pas trzcin zielonych, rozmieszczonych na powierzchni 2 x 0,2 m.
W ramach ekspozycji zostanie rozmieszczonych 15 modeli ptaków w skali 1:1, w tym bielik w dwóch wariantach (lecący i siedzący), kania ruda, błotniak stawowy z gniazdem, łabędź niemy, gęś białoczelna, żuraw, pliszka siwa, zimorodek, bocian czarny, łyska, kormoran oraz tracz nurogęś. Dwanaście spośród tych modeli zostanie wyposażonych w system odtwarzania dźwięków, który uruchomi się po naciśnięciu przycisku na barierce pomostu. W momencie aktywacji dioda przy modelu zaświeci się, a głośnik odtworzy głos danego gatunku. W ramach prac przewidziana jest wymiana 12 modeli ptaków na nowe, przystosowane do systemu dźwiękowego.
Tło dioramy stworzą trzy plansze z panoramą Jeziora Wigry, które wizualnie połączą całą ekspozycję w jednorodną i realistyczną kompozycję.
Makieta UŻYTKOWANIE LASU
Makieta „Użytkowanie lasu” będzie przedstawiała tradycyjne metody korzystania z zasobów leśnych. Jej centralnym elementem stanie się barć wydrążona w pniu drzewa o wysokości około 2,9 metra i średnicy 0,5 metra. W jej wnętrzu zostaną zamontowane modele plastrów miodu w liczbie czterech sztuk, a wokół barci znajdzie się trzydzieści modeli pszczół w skali 1:1, tworzących efekt kłębiącego się roju. Na pniu zostanie również zamocowany eksponat „leziwa”, czyli oryginalny sprzęt bartnika wykorzystywany do wspinania się po drzewach.
Obok barci stanie pień drzewa o tych samych wymiarach, przedstawiający spałę żywiczarską. Będzie on wyposażony w eksponat – kubeczek służący do zbioru żywicy. Trzecim elementem makiety będzie tratwa ze ściętych pni drzew, odtworzona na bazie już istniejącej w muzeum. W ramach prac przewidziany jest jej demontaż, zmniejszenie oraz ponowny montaż.
Tłem dla makiety będzie malatura naścienna, która wizualnie uzupełni ekspozycję i stworzy spójną kompozycję przestrzenną.
Makieta W KLASZTORZE
Makieta „W klasztorze” będzie przedstawiała fragment opowieści o wigierskiej siei. Jej głównym elementem będzie model połowy studni „kamiennej” o średnicy 80 cm, umieszczony przy ścianie pomieszczenia. Wewnątrz studni zamontowany zostanie mechanizm przewijający wydruk tekstu legendy, działający na zasadzie dwóch walców i korby. Cała konstrukcja będzie miała szerokość 80 cm, głębokość 40 cm i wysokość 80 cm, a od góry będzie zabezpieczona przezroczystą pleksą.
Dopełnieniem makiety będą ilustracje przedstawiające kolejne sceny z legendy o wigierskiej siei. Powstanie 5–6 rysunków, które zostaną połączone z tekstem legendy i wydrukowane na trwałym, ale elastycznym materiale. Wydruk zostanie zamontowany na mechanizmie przewijanym korbą, umieszczonym z boku studni. Na materiale znajdzie się również źródło tekstu, wskazane na stronie internetowej WPN.
Makieta PIEC
Makieta przedstawiać będzie przekrój kamiennego pieca hutniczego do wytopu żelaza, będącego pomniejszonym modelem dawnych pieców z przełomu XVII i XVIII wieku. Zostanie umieszczona w narożniku ścian o wymiarach 140 x 90 x 90 cm, a jej grubość wyniesie od 25 do 35 cm. Konstrukcja ma imitować kamienną budowlę pieca, zachowując odpowiednie proporcje względem rzeczywistych pieców, które osiągały wysokość 4–5 metrów i średnicę 2–3 metrów.
Makieta będzie interaktywna, wyposażona w mechanizm wizualizacji ognia. W jej wnętrzu znajdą się kawałki drewna – zarówno surowe, jak i częściowo opalone, a także węgiel drzewny i ruda żelaza darniowa. Interakcja polega na uruchamianiu podświetlenia diod imitujących płomienie za pomocą miecha. Miech będzie składał się z drewnianego drążka oraz worka wykonanego ze skóry (naturalnej lub sztucznej). Po kilkukrotnym poruszeniu drążkiem w górę i w dół diody rozświetlą wnętrze pieca, a z głośnika popłyną dźwięki płonącego drewna i pękania szczap. Nagrania dźwiękowe będą zsynchronizowane z działaniem mechanizmu.
To nie wszystko…
Przedstawione wyżej kulisy modernizacji Muzeum Wigier w Starym Folwarku to nie wszystko. Zmienią się także inne eksponaty, tworzone będą nowe wystawy czasowe, a w ramach projektu nad głowami odwiedzających zawisła widoczna wyżej dłubanka, czyli łódź wykonana z wyżłobionego pnia dębu. Eksponat, który możemy podziwiać w Starym Folwarku, to depozyt ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Suwałkach i został wydobyty z jeziora Łaźno. Eksperci datują dłubankę na rok 1365.
W ramach realizowanego projektu planowana jest kompleksowa modernizacja wnętrz budynku, w tym sal wystawowych, oraz rozbudowa wystawy stałej.
Nowa ekspozycja wzbogaci się o nowoczesne urządzenia multimedialne, interaktywne makiety i modele przybliżające przyrodę Parku oraz historię zlodowaceń, które ukształtowały jego teren. Zwiedzający będą mogli korzystać z nowych gablot, plansz edukacyjnych oraz filmów wyświetlanych w przestrzeni wystawowej. Dodatkowym udogodnieniem będzie audioprzewodnik, który umożliwi jeszcze pełniejsze poznanie historii i przyrody regionu. Uzupełnieniem ekspozycji będą elementy akwariów prezentujące bogactwo ichtiofauny jeziora Wigry.
Nowe eksponaty od darczyńców
Muzeum Wigier będzie mogło pochwalić się nowymi eksponatami przekazanymi przez darczyńców. Jednym z nich jest zmarły w 2022 roku nauczyciel anglista z Suwałk, podróżnik, miłośnik gór i Skandynawii, Adam Bordzio. Jednym z jego zainteresowań były meteoryty, które zaczął kolekcjonować w 2010 roku, a które teraz będą wzbogacać gabloty wystawowe Muzeum.
Innym darczyńcą jest Krzysztof Michalski, właściciel Galerii Sztuki Ludowej DREWUTNIA w Hultajewie, a autorem prezentowanych rzeźb – Andrzej Liczborowicz – twórca z Augustowa, który w swojej pracy z drewnem (głównie lipą i dębiną) wykorzystuje różnego rodzaju dłuta.
Dzięki tej inwestycji Muzeum Wigier stanie się nowoczesnym centrum edukacyjnym, atrakcyjnym zarówno dla turystów, jak i dla dzieci, młodzieży oraz lokalnej społeczności. Całkowity koszt projektu wynosi 1,5 mln zł, z czego ponad 1 mln zł pochodzi z dofinansowania Unii Europejskiej.
Galeria zdjęć Muzeum Wigier w Starym Folwarku
Dziękujemy za pomoc w przygotowaniu artykułu
Dzisiaj odwiedziliśmy obiekt z aparatem i chęcią zebrania materiałów źródłowych do powyższego artykułu. Spotkaliśmy się z miłym przyjęciem i otwartością, dzięki której możemy ten materiał zaprezentować. Serdecznie dziękujemy pracownikom Muzeum Wigier za wsparcie przy realizacji artykułu, oprowadzenie po obiekcie oraz przesłane materiały.
Podziękowania kierujemy w stronę p. Jacka Adamczewskiego oraz p. Małgorzaty Januszewicz.